Cha tôi là một người thợ xây, một người thợ tự do. Ông thường làm việc độc lập hoặc với một vài người bạn. Đó là một công việc vô cùng vất vả! Tôi đã từng làm việc với ông vài lần. Dù biết ông không muốn nhìn thấy tôi vất vả và tôi cũng không phải là một người thợ giỏi, nhưng tôi biết ông cần sự giúp đỡ. Giữa những vết chai sạn và vết xước, tôi thỉnh thoảng nhận được những lời khuyên bổ ích từ ông, nhưng chỉ đến bây giờ tôi mới hiểu hết giá trị của chúng đối với sự nghiệp lập trình viên của mình.
Lý Thuyết Và Thực Hành Song Hành
Một ngày nọ, cha tôi hỏi tôi:
Cha: “Con sẽ làm gì nếu không có thước kẻ vuông/tam giác?”
Tôi: “Ưm… Con… không biết nữa?”
Cha: “Con có thể tự tạo một cái! Đây là cách: con vẽ một đường thẳng đứng dài ba đơn vị (cm/mét/v.v.), sau đó vẽ một đường thẳng ngang dài bốn đơn vị, và nối hai điểm của chúng. Sau đó, con thêm một đường thứ ba nối hai điểm còn lại và điều chỉnh nó sao cho độ dài của nó là năm đơn vị.”
Tôi dừng lại và suy nghĩ một chút. Tất cả đều có lý. Bằng cách nào đó, cha tôi biết định lý Pitago. Tôi luôn ngạc nhiên bởi khả năng tính toán của ông (nhân và chia các số lớn, tỷ lệ phần trăm) mà gần như không có kiến thức chính thức nào. Chắc chắn ông không biết cách làm chúng theo cách thông thường mà tôi đã học ở trường.
Sau đó, tôi thấy ông xem các video trên YouTube dành cho kỹ sư dân dụng, và ông đã học được những điều giúp ích cho công việc của mình, mặc dù ông chưa bao giờ học đại học.
Điều đó khiến tôi nhận ra rằng kiến thức có nhiều dạng khác nhau. Một số người bắt đầu từ lĩnh vực thực tế, trong khi những người khác bắt đầu từ lý thuyết. Dù bằng cách nào, khi học hỏi, thật tốt khi có cả hai thứ song hành. Donald Knuth đã tóm tắt rất hay ý tưởng này:
“Nếu bạn thấy mình dành gần như toàn bộ thời gian cho lý thuyết, hãy bắt đầu chuyển hướng sang những việc thực tế; nó sẽ cải thiện lý thuyết của bạn. Nếu bạn thấy mình dành gần như toàn bộ thời gian cho thực hành, hãy bắt đầu chuyển hướng sang những việc lý thuyết; nó sẽ cải thiện thực hành của bạn.”
Làm Chủ Công Cụ Của Bạn
Cha tôi có rất nhiều dụng cụ, mỗi thứ đều có một mục đích sử dụng riêng. Ví dụ, ông có một chiếc máy cân bằng laser có thể chiếu các đường thẳng ngay cả khi đặt ở vị trí dốc. Đúng, chúng rất đắt, nhưng chúng giúp công việc dễ dàng và nhanh chóng hơn. Phần thưởng là rất lớn!
Hơn cả việc “sử dụng đúng công cụ cho công việc”, cha tôi đã khiến tôi nhận ra tầm quan trọng của việc có những công cụ tốt để hoàn thành công việc tốt hơn/nhanh hơn. Tôi luôn ghét phải thực hiện các tác vụ lặp đi lặp lại một cách thủ công, vì vậy tôi có xu hướng tự động hóa mọi thứ tôi có thể, ngay cả những việc nhỏ như điều hướng thư mục.
Ngoài ra, điều quan trọng nữa là phải thành thạo các công cụ tiêu chuẩn/được sử dụng nhiều nhất. Trong phát triển phần mềm, điều đó có nghĩa là tìm hiểu ngữ nghĩa ngôn ngữ của bạn sâu hơn là chỉ cú pháp, biết thư viện tiêu chuẩn của nó hoặc các phím tắt cho trình soạn thảo văn bản/IDE của bạn. Đó là những kỹ năng sẽ giúp bạn hàng ngày. Hãy đầu tư vào nó!
Có thể nghe sáo rỗng, nhưng hãy làm việc thông minh hơn, chứ không phải chăm chỉ hơn.
Nghiên Cứu Nghề Của Bạn
Cha tôi thích nói: “Trọng lượng của một cây bút nhẹ hơn trọng lượng của một chiếc búa”. Lớn lên trong nghèo khó, điều đó khá rõ ràng đối với tôi khi còn nhỏ: học tập hôm nay để có một công việc và cuộc sống tốt đẹp hơn trong tương lai. Nhưng tôi nghĩ bài học còn đi xa hơn thế.
Hãy nghiên cứu nghề của bạn. Không chỉ các công cụ, như tôi đã đề cập trước đó, mà còn là toàn bộ nghề nghiệp. Học cách làm việc nhóm, cách trở nên hiệu quả và là một người hạnh phúc. Đọc sách, đọc tin tức và học hỏi từ quá khứ và sai lầm của người khác. Kiến thức là sức mạnh.
Nắm Bắt Cơ Hội
“Nếu bố phải làm việc vất vả ở đây để con không cần phải làm việc như thế này, bố sẽ làm điều đó với nụ cười trên môi”, bố thường nói. Phải làm việc từ khi còn nhỏ, bố không có nhiều cơ hội trong đời. Tôi được đi học, đi đại học và không phải làm việc để có cơm ăn áo mặc. Đây là cơ hội của tôi. Một lựa chọn mà nhiều người không có.
Vì vậy, hãy nắm bắt cơ hội của bạn! Đừng ngại thử một điều gì đó mới mẻ hoặc khác biệt, bất kể đó là gì. Học một ngôn ngữ mới. Ứng tuyển vào công việc mà bạn đã suy nghĩ trong một thời gian. Gửi email lạnh. Đừng lãng phí thời gian!
Nếu không, bạn sẽ mãi tự hỏi mọi thứ đã có thể khác đi như thế nào.
Hình ảnh Michael Scott, từ The Office US, đứng trước bảng trắng có dòng chữ "Bạn sẽ bỏ lỡ 100% cơ hội mà bạn không nắm bắt. – Wayne Gretzky – Michael Scott – Matheus Richard"
